Quả xoài tròn Yên Châu

Xoài Yên Châu là cây ăn quả có nguồn gốc gắn liền với truyền thống văn hóa và lịch sử phát triển nghề làm vườn từ rất xa xưa của nhân dân các dân tộc vùng đất Yên Châu. Việc trồng xoài đã được phát triển qua nhiều năm, là loại cây trồng gắn bó rất thân thiết với người dân bản địa. Cây xoài đối với người dân Yên Châu không chỉ đem lại lợi ích về mặt kinh tế mà còn là niềm tự hào của vùng đất Yên Châu. Mùa xoài ra hoa vào mùa xuân và cho quả chín bắt đầu từ cuối tháng 5, chín rộ vào tháng 6. Huyện Yên Châu có 2 loại xoài gốc chính là xoài tròn (muồng kẻo) và xoài hôi (muồng khăm), trong đó giống xoài tròn được bà con trồng nhiều nhất bởi loại xoài này quả nhỏ, hạt vừa phải mà ăn ngọt đậm, thịt mềm, mùi thơm lâu, vỏ xanh vàng.

Quả xoài tròn khi còn xanh vỏ có mầu xanh nhạt, thịt quả mầu xanh trắng; khi quả chín vỏ có mầu xanh bạc ngà, có các đốm mầu nâu, đen lấm tấm, thịt có màu vàng đỏ, có vị ngọt đậm đà và hương thơm đặc trưng. Cùng với các điều kiện về khí hậu, đất đai đặc trưng của Yên Châu kết hợp các bí quyết của người dân địa phương trong việc trồng, chăm sóc, thu hoạch và bảo quản sản phẩm tại khu vực địa lý cũng góp phần tạo nên chất lượng thơm ngon của xoài tròn Yên Châu.

Thương hiệu của xoài Yên Châu hiện nay đã được nhiều người biết đến với chất lượng và mùi thơm đặc trưng. Ngày 15 tháng 12 năm 2005, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có quyết định số 79/2005/QĐ-BNN, đưa hai giống xoài tròn và xoài hôi của huyện Yên Châu vào danh mục nguồn gien cây trồng quý hiếm cần bảo tồn và phát triển. Giống xoài Yên Châu tỉnh Sơn La được coi là giống xoài bản địa duy nhất của miền Bắc Việt Nam đã được liệt kê trong danh mục của FAO cần được gìn giữ và phát triển.

Năm 2012, sản phẩm xoài tròn Yên Châu đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và hệ thống nhận diện thương hiệu xoài Yên Châu. Xoài tròn được trồng nhiều ở các xã dọc quốc lộ 6 như Chiềng Pằn, Viêng Lán, Sặp Vặt… Tháng 5/2017, xoài tượng da xanh của Yên Châu đã được xuất khẩu đi Australia. Cây xoài cũng là một trong những cây trồng giúp người dân Yên Châu xóa đói giảm nghèo bền vững. Tới nay, toàn huyện Yên Châu có hơn 1.100ha xoài. Tỉnh Sơn La đã tập trung phát triển trồng cây ăn quả trên đất dốc. Việc tiếp tục giữ gìn, phát triển thương hiệu sản phẩm xoài Yên Châu là một chủ trương của tỉnh Sơn La.

Để đẩy mạnh việc phát triển và quảng bá thương hiệu Xoài Yên Châu, từ năm 2017 huyện Yên Châu đã tổ chức ngày hội Xoài vào khoảng tháng 6 hàng năm, đây là thời điểm xoài chín rộ. Ngày hội Xoài với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ đặc sắc vừa quảng bá nét đẹp văn hóa của đồng bào các dân tộc, vừa giới thiệu với du khách về sản phẩm xoài của Yên Châu. Năm 2018, huyện Yên Châu tiếp tục tổ chức Ngày hội Xoài lần thứ hai vào ngày 10 và 11/6/2018. Ngày hội xoài Yên Châu lần thứ hai là cơ hội để huyện Yên Châu quảng bá thương hiệu quả xoài, hứa hẹn đem đến cho người dân và du khách trong và ngoài tỉnh những hoạt động đặc sắc, hấp dẫn của vùng đất con người Yên Châu.

Diệp Hương

Nguồn: sonla.gov.vn